🧱 #1: Werken aan een goede sfeer

Hoe doen ze dat in Hoboken?

Aan het begin van het schooljaar gaan alle leerlingen en leerkrachten op kennismakingsdagen. Tijdens heel wat klasdoorbrekende activiteit leren leerlingen elkaar, de leerkrachten en de waarden van de school kennen.

Zo ontstaan er van in het begin verbindingen waar in de loop van het schooljaar op verder gebouwd wordt.

Waarom deze actie?

Freinetschool De Pluim in Hoboken koos voor deze actie omdat deze investering, zeker aan het begin van het schooljaar, zich dubbel en dik terugbetaalt, onder andere in een daling van het aantal pestsituaties.

Wist je dat deze eerste weken ook wel de Gouden Weken worden genoemd?

Aan de slag

Ga aan de slag met de 10 tips voor de Gouden Weken. Creëer heel bewust tijd hiervoor tijdens deze eerste weken. Maar ook daarna …

🧱 #2: Duidelijk zijn over pesten

Hoe doen ze dat in Heist o/d Berg?

De Chirojongens in Heist-Centrum hangen een megagroot voorschrift tegen de ‘chiroplaag’ op met vijf stelregels die preventief werken aan een pestvrije chiro. Alle leiders ondertekenen dat ieder jaar met duimafdruk en verf. Er hoort ook een protocol bij dat uitlegt wat je als leider kan betekenen in het voorkomen en reageren op pesten.

Waarom deze actie?

Chirojongens Heist-Centrum koos voor deze actie omdat het belangrijk is dat iedereen, van jong tot oud, weet dat je pesten actief moet voorkomen en aanpakken.

Aan de slag

Maak ook een protocol tegen pesten.

Zorg ervoor dat elke begeleider en elk kind/jongere het protocol kennen, jaar na jaar. Liefst op een speelse manier, zoals deze chirojongens deden.

Download het voorbeeld van Chirojongens Heist-Centrum.

🧱 #3: Ergens terechtkunnen

Hoe doen ze dat in Dilbeek?

De leerlingen van Regina Caeli weten dat ze op school bij verschillende mensen terechtkunnen: bij de klassenleraar, bij het (fysiek en online) goed zichtbare Trefpunt dat bemand wordt door leerkrachten en leerlingenbegeleiders en bij duidelijk herkenbare leeftijdsgenoten die een opleiding tot Conflixer volgden en een eigen bungalow op de speelplaats hebben.

Waarom deze actie?

Regina Caeli in Dilbeek koos voor hun actie omdat de keuze uit meerdere aanspreekpunten – elk met eigen sterktes – de kans veel groter maakt dat een slachtoffer of getuige zal praten met iemand die mee wil zoeken naar een oplossing.

Aan de slag

Installeer ook op jullie school of vereniging verschillende goed zichtbare aanspreekpunten, net zoals Regina Caeli.

Krijg je een pestprobleem intern niet opgelost?

🧱 #4: Ouders krijgen een plaats

Hoe doen ze dat in Gent?

Ouders zijn een belangrijke partner in het antipestbeleid op het Lucernacollege.

Aan het begin van het jaar ondertekenen zij mee het antipestcontract. Hun betrokkenheid wordt ook verhoogd via verschillende activiteiten rond het thema: infosessies, lezingen, een reactieplan voor ouders, … maar ook een ontbijt en een frietfestijn met ouders.

Waarom deze actie?

Lucernacollege Gent koos voor deze actie omdat ouders, als belangrijke vertrouwenspersonen voor hun kind, mee moeten zijn met de aanpak van de school.

De regie over de aanpak van een situatie moet bij het kind liggen, niet bij de ouders. Maar daarvoor is het vertrouwen van de ouders heel belangrijk.

Aan de slag

Help mijn kind wordt gepest!

Denk samen met jullie ouders na over een stappenplan voor ouders met kinderen en jongeren in een pestsituatie. Lijst aandachtspunten en hulpkanalen op.

Laat je inspireren:

🧱 #5: Gevoelens en grenzen

Hoe doen ze dat in Asse?

Op Basisschool Vijverbeek hangt er een gevoelshermometer aan de kapstokjes. Dat is een meter met 3 soorten gezichten: blij, onbeslist of verdrietig.

Kinderen kunnen zo tonen hoe ze zich voelen zonder iets meteen te moeten zeggen. De leerkracht kan hier dan op inspelen.

Waarom deze actie?

Basisschool Vijverbeek in Asse koos deze actie omdat ze het belangrijk vinden dat leerlingen hun eigen gevoelens en die van anderen ontdekken en dat ze gestimuleerd worden om hun frustraties op een gepaste manier te uiten. Daarnaast krijgt de leerkracht via de thermometer ook meer inzicht in het welbevinden van de leerlingen. Dat helpt in het detecteren, maar ook in het voorkomen van pesten.

Aan de slag

Maak met de kinderen of jongeren emojikaarten.

🙂😐☹️

Gebruik ze als nabespreking van een activiteit of als klasthermometer.

🧱 #6: Positieve online sfeer

Hoe doen ze dat in Oostmalle?

Door te delen wat ons bezig houdt en door mopjes te vertellen, willen we positiviteit uitstralen op onze sociale media.*

Zo verbinden we op een leuke manier onze leden, leiding en ouders met elkaar.

* Facebook, Snapchat en Whatsapp

Waarom deze actie?

KLJ Oostmallle koos deze actie omdat ze geloven dat warmte verspreiden via hun sociale media niet alleen bijdraagt tot een positieve betrokkenheid bij de jeugdbeweging, maar ook inspireert tot positief online gedrag naar elkaar toe.

Aan de slag

Zorg voor een positieve sfeer van verbondenheid op sociale media.

Lanceer bijvoorbeeld een leuke uitdaging die de betrokkenheid verhoogt of die samenwerking aanmoedigt.

Wij dachten al aan jullie eigen versie van ‘The Masked Singer’, ‘De Stoel’ of een online mysterie dat samen opgelost kan worden.

🧱 #7: Variatie

Hoe doen ze dat in Merksem?

De leiding van Chiro Sloratokels haalt haar leden regelmatig uit de comfortzone door een waaier aan activiteiten aan te bieden.

Om een hogere betrokkenheid te creëren, mag elk lid maandelijks anoniem zijn lievelingsspel suggereren.

Waarom deze actie?

De Sloratokels uit Merksem kozen voor deze actie omdat variatie iedereen kansen biedt om eens uit te blinken.

Variatie leidt ook tot meer betrokkenheid en minder verveling, wat ook de kans op pestsituaties verkleint.

Aan de slag

Verzin een uitdaging of spel waarbij iedereen zijn of haar talent kan inzetten.

Om het doel te bereiken voorzie je dus uitdagingen waarbij een combinatie van kracht en denkvermogen nodig is.

🧱 #8: Samen oplossen

Hoe doen ze dat in Geel?

Bij een incident worden de betrokkenen samengebracht. We trachten in kaart te brengen wat er precies gebeurde, wie er betrokken was, welke schade er is aangericht en wat er nodig is om die te herstellen.

Een belangrijke stap in dit gesprek is komen tot afspraken die vermijden dat er zich opnieuw een incident voordoet.

Waarom deze actie?

Sint-Maria Geel koos voor deze actie omdat inspraak bij de oplossing zorgt voor een gedeelde verantwoordelijkheid en bijgevolg voor een verhoogde effectiviteit van die zelf voorgestelde oplossing.

Aan de slag

Durf jij een lijstje maken van conflicten waar je de laatste weken of maanden mee werd geconfronteerd? In welke gevallen heb je iets ondernomen? En wat dan precies?

Formuleer een goed voornemen voor een mogelijk conflict in de toekomst. Hoe geef jij de betrokkenen meer inspraak in de oplossing van het probleem?

Tip: oefening baart kunst

Oefen op groepsgesprekken in vredestijd en leer focussen op het creëren van gelijkwaardige posities en gelijke aandacht en tijd. Het is een moment om te luisteren naar elkaar, ideeën uit te wisselen en dingen vanuit een ander perspectief te leren zien. Zo heeft je groep de methodiek onder de knie op de moment dat er toch iets zou mislopen, er zich een probleem stelt in de groep en een herstelgesprek (herstelcirkel onder begeleiding van iemand die een herstelgerichte opleiding heeft gevolgd) nodig is.

De proactieve cirkel is een methodiek om proactief groepsgesprekken aan te gaan.

🧱 #9: Hun mening

Hoe doen ze dat in Molenbeek-Wersbeek?

’t Scholeke gaat voor open communicatie onder kinderen en leerkrachten. Allemaal krijgen ze heel regelmatig de kans om te zeggen wat goed was en wat beter kon.

Wie iets niet durft uitspreken, kan na elke schoolactiviteit ook leuke en minder leuke ervaringen posten in een speciale brievenbus.

Waarom deze actie?

‘t Scholeke in Molenbeek-Wersbeek koos voor deze actie omdat je zo meer signalen van je groep oppikt.

Bovendien geef je kinderen/jongeren via inspraak ook verantwoordelijkheid om samen te werken aan wat beter kan.

Aan de slag

Zorg voor visueel aantrekkelijke materialen voor je evaluaties, zoals Dixit-kaarten of verteldobbelstenen. Laat de deelnemers een afbeelding kiezen die passend is voor hun beleving van de activiteit of les.

Stel bijvragen om volledig zicht te krijgen op wat er leeft in de groep en hoe je in hun behoeftes kunt voorzien.

Tip: schakel De Conflixers in

Conflixers zijn leerlingen die op hun eigen school andere leerlingen ondersteunen waar nodig. Het kan verschillende vormen aannemen, maar 1 ding is zeker: leerlingen krijgen het voor elkaar.

🧱 #10: Iedereen in de bloemetjes

Hoe doen ze dat in Gent?

Onder begeleiding van de leerkracht PO werd in de refter van het Lucernacollege Gent een complimentenboom geplaatst.

Hieraan hangen leerlingen hun complimenten voor een medeleerling of leerkracht.

Waarom deze actie?

Het Lucernacollega in Gent koos voor deze actie omdat de leerlingen zo kunnen ervaren hoe leuk het is om een compliment te krijgen en hoe groot de positieve impact van bemoedigende woorden is.

Wie van zichzelf weet waar hij goed in is, heeft minder de neiging om anderen te pesten.

Aan de slag

Ga op zoek naar de perfecte plek binnen jouw school of vereniging om complimentjes ten toon te stellen.

Misschien wordt het bij jullie wel een Wall of Fame, een Talententuin of een Schouderklopjesraam?

Tip: maak je eigen complimentenboom

Wil jij ook een complimentenboom maken, maar weet je niet goed hoe te starten? Neem dan zeker een kijkje op de website van Gezond Leven: daar vind je een stappenplan voor de creatie van je eigen complimentenboom.